Powiat wołowski, gmina Wińsko

(nazwa niemiecka Belkawe, w latach 1937-1945 Strenblick, Kreis Wohlau)

 

 

Zabytki w Białkowie

Do rejestru zabytków w Białkowie wpisano park dworski, z pocz. XX w., nr rej.: A/2600/478/W z 22.12.1980r. Ponadto w ewidencji zabytków znajduje się zespół pałacowy, w tym sam pałac, obecnie obserwatorium astronomiczne Uniwersytetu Wrocławskiego, a także kryty ganek – łącznik z dwoma wieżami i dwa obserwatoria astronomiczne.

Włości należały m.in. do rodu von Salich, Holza, von Packisch-Festenberg, von Wutschichowsky. Po śmierci Pani Clary von Wutschichowsky w pałacu w Białkowie urządzono schronisko dla Narodowosocjalistycznej Opieki Społecznej (Nationalsozialistische Volkswohlfahrt – NSV). Ostatecznie w 1942 roku majątek wraz z rezydencją, parkiem i obserwatorium astronomicznym wybudowanym przez Leo von Wutschichowsky`ego przekazano Uniwersytetowi Wrocławskiemu. W 1945 roku posiadłość zajęły wojska radzieckie. Zniszczeniu uległa część aparatury w obserwatorium. Jeszcze w tym samym roku Polacy przejęli posiadłość. Do dziś majątek stanowi własność Uniwersytetu Wrocławskiego. Obecnie działa w nim stacja obserwacyjna Instytutu Astronomicznego wspomnianej uczelni. Pałac można zobaczyć tylko z zewnątrz.

Rezydencja na przedwojennych fotografiach zamieszczonych na portalu www.dolny-slask.org.pl

Źródło: http://dolny-slask.org.pl/670082,foto.html?idEntity=561393 (dostęp: 27.02.2016r.)

Źródło: http://dolny-slask.org.pl/3520318,foto.html?idEntity=561393 (dostęp: 27.02.2016r.)

Źródło: http://dolny-slask.org.pl/807895,foto.html?idEntity=561393 (dostęp: 27.02.2016r.).

Rezydencja w Białkowie została wspomniana po raz pierwszy w opisie miejscowości z 1845 roku. Być może budynek został przekształcony na przełomie XIX i XX wieku za rządów Leo von Wutschichowskyego. Przed pierwszą wojną światową na terenie folwarku została wzniesiona willa dla dzierżawców majątku. Sam pałac jest budynkiem murowanym z cegły, założonym na planie prostokąta, podpiwniczonym, dwukondygnacyjnym, nakrytym dachami dwuspadowymi o niewielkim nachyleniu połaci. Skromnie zdobione elewacje rezydencji nie były nigdy potynkowane. Bryłę budynku ożywiają liczne ryzality i dwie wieże. Pałac posiada łącznik prowadzący do budynków obserwatorium. Do zabudowań przylega niewielki park.

Białków położony jest około 20 kilometrów na północny-wschód od Wołowa. Z Wołowa najlepiej skierować się DK338 prowadzącą do Wińska. Z Wińska należy wyjechać drogą lokalną prowadzącą do Białkowa przez Kleszczowie i Stryjno. Białków to bardzo mała miejscowość, dawny folwark stanowi większość jej zabudowy. Samochód można zaparkować na poboczu drogi biegnącej wzdłuż ogrodzenia otaczającego park przypałacowy.

Damian Dąbrowski,

Luty 2016r.

 

 

Joomla templates by a4joomla