Powiat ząbkowicki, gmina Ząbkowice Śląskie
(nazwa niemiecka Kunzendorf, Kreis Frankenstein)
Zabytki w Strąkowej
Do rejestru zabytków nie wpisano żadnego obiektu w Strąkowej. W ewidencji zabytków znalazł się dwór (nr 20) oraz magazyn w zespole dworskim (nr 20).
Miejscowość wzmiankowano w 1207 roku jako Cunczonis villa. Przez większość swoich dziejów wioska stanowiła własność klasztoru cysterek w Trzebnicy. Po sekularyzacji dóbr kościelnych w Królestwie Prus w 1810 roku majątek wszedł w skład domeny królewskiej i podlegał pod urząd w Ząbkowicach Śląskich. Opisy Strąkowej z 1830 i 1845 roku wymieniają w niej królewskie włości, młyn wodny oraz hodowlę owiec merynosów. W XIX wieku posiadłość będąca częścią domeny została rozparcelowana i budynku wpisanego do ewidencji zabytków jako dwór nie można z nią wiązać. W księgach adresowych z końca dziewiętnastego stulecia odnotowano wreszcie w Strąkowej właścicieli dziedzicznego sołectwa. Ten stosunkowo mały majątek (liczy niecałe 90ha) w 1894 roku należał do Hugo Nuschego. Przed 1902 rokiem nabył go Josef Rapp. Następnie w 1906 roku od Josefa Rappa posiadłość odkupił Josef Müller. W 1912 roku dziedziczne sołectwo należące do Jozefa Müller liczyło 88,3ha. W 1917 roku właścicielką dóbr była już wdowa Müller. Następnie drogą dziedziczenia przed 1921 rokiem otrzymał je późniejszy landwirt Franz Böhm. W 1937 roku posiadłość Franza Böhm miała powierzchnię 88ha, w tym 72,9ha pól uprawnych, 11ha łąk, 1,5ha pastwisk, 0,5ha lasów, 0,2ha parku, 0,2ha ogrodu, 0,2ha stawów, 1,5ha dróg, podwórzy gospodarczych i innych użytków. Być może w jego rękach majątek pozostał do końca drugiej wojny światowej. Po 1945 roku na terenie folwarku działała Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna. Siedzibę sołtysów zamieniono w wielorodzinny budynek mieszkalny. Zabytek do dziś pełni funkcje mieszkalną, niestety jest mocno zaniedbany.
Dwór w Strąkowej nie był wymieniany w źródłach z 1785, 1830 i 1845 roku. Budynek zapewne powstał w XIX wieku. Nie pełnił nigdy funkcji siedziby szlacheckiej. Polskie służby konserwatorskie, prawdopodobnie ze względu na układ całego założenia z folwarkiem i małym parkiem (0,2ha) wpisały go do ewidencji zabytków jako dwór. Brak przedwojennych fotografii uniemożliwia przedstawienie pierwotnego wyglądu budynku. Jego elewacje noszą jednak widoczne ślady przekształceń jakie miały miejsce po 1945 roku. Budynek parterowy, w części środkowej dwukondygnacyjny, nakryty dachem dwuspadowym. Fasada obecnie dziesięcioosiowa z centralnym głównym wejściem poprzedzonym wydatnym gankiem. Ponad nim szczyt zamknięty półkuliście. W elewacjach bocznych dodatkowe wejścia. Budynki gospodarcze częściowo użytkowane, mocno zaniedbane, powoli popadają w ruinę.
Strąkowa położona jest około 6 kilometrów na południowy-wschód od Ząbkowic Śląskich. Dojazd z miasta powiatowego zapewniają z dwóch stron drogi wojewódzkie, od północy DW385, a od południa DW382. Dawne wolne sołectwo z folwarkiem i dworem znajduje się w południowej części Strąkowej, na wschód od głównej drogi przebiegającej przez wioskę.
Damian Dąbrowski,
Wrzesień 2019r.