Powiat brzeski, gmina Grodków

(nazwa niemiecka: Endersdorf, Kreis Grottkau)

 

 

Rys historyczny i stan obecny:

Z długiej, sięgającej średniowiecza, historii Jędrzejowa przetrwało niewiele informacji. Pierwsza wzmianka o wsi, z 1391 r., dotyczy kościoła p.w. św. Mikołaja. Według tradycji osada należała do zakonu krzyżackiego, niestety zachowane dokumenty nic o tym nie wspominają. Pierwsze pewne informacje o właścicielach pochodzą z XVIII stulecia, kiedy to Jędrzejów należał do rodziny von Gilgenheim, być może z tego okresu pochodził prostokątny pałac, przebudowany i rozbudowany w latach 1882-83 na zlecenie Herryego von Francken-Sierstorpff. Nowy pałac wzniesiony w stylu neogotyckim różnił się znacznie od wcześniej wznoszonych na Śląsku neogotyckich rezydencji. Pałac w Jędrzejowie poza elementami typowymi dla neogotyku angielskiego posiada wiele detali charakteryzujących neogotyk francuski i niemiecki. Ten piękny obiekt szczęśliwie uniknął zniszczeń w czasie drugiej wojny światowej, a w Polsce Ludowej został zagospodarowany jako dom pomocy społecznej. Takie wykorzystanie zabytku okazało się nadzwyczaj trafione, Dom Pomocy mieści się do dnia dzisiejszego w jędrzejowskiej rezydencji, a zadbany pałac oraz park świadczą, że jest dobrym gospodarzem.

 Pałac neogotycki, murowany z kamienia i cegły, potynkowany, podpiwniczony, wzniesiony na nieregularnym planie, składa się z korpusu w kształcie zbliżonym do prostokąta i prostopadłego skrzydła bocznego, zakończonego okrągłą wieżą. Obiekt nakryty płaskimi dachami, o fasadzie z asymetrycznie umieszczoną czworoboczną, czterokondygnacjową wieżą, spinającą siedmioosiową trzykondygnacyjną część budynku, z niższą, dwukondygnacjową, mieszczącą salę balową. Główne wejście usytuowane w wieży, poprzedzone jednoarkadowym podcieniem. Skrzydło boczne dwukondygnacjowe, z wejściem w asymetrycznie umiejscowionej loggii. Bryła pałacu bogato zdobiona krenelażem, wieżyczkami, arkadowymi fryzami, wykuszami, ryzalitami, loggiami, oknami o ostrołukowym wykroju. Pałac otoczony parkiem oraz tarasami z rzeźbami i fontannami. W pobliżu również budynki gospodarcze z II połowy XIX wieku. Budynek w dobrym stanie technicznym, ze względu na pełnione funkcje może być zwiedzany z zewnątrz.

 

Informacje praktyczne i dojazd: 

Do Jędrzejowa można dojechać komunikacją publiczną, wymaga to jednak kilku uciążliwych przesiadek. Najlepiej dojechać pociągiem do Opola, gdzie należy się przesiąść w PKS do Grodkowa, następnie z Grodkowa do Jędrzejowa trzeba jechać kolejnym PKS-em, kilkanaście kursów w dni robocze. Ewentualnie można spróbować dojazdu przez Nysę, jednak na trasie Nysa – Jędrzejów PKS-y rzadko kursują. Samochodem proponuję jechać z Gliwic autostradą A4, do węzła Przylesie, dalej DK 401 do Grodkowa, skąd DK 385 do Ziębic prowadzi przez Jędrzejów. W jedną stronę około 135 km. Na miejscu samochód można zostawić na niewielkim parkingu przed Domem Pomocy Społecznej lub zaparkować na poboczu drogi przy pobliskich zabudowaniach gospodarczych.

 

Damian Dąbrowski,

Sierpień 2009r.

 

 

Joomla templates by a4joomla